Niet elke opdracht geschikt voor een ZP’er: wat zijn de alternatieven?

Door de regels rondom schijnzelfstandigheid kun je als ZP'er niet elke opdracht zomaar vanuit je eigen onderneming uitvoeren. In dit artikel ontdek je welke mogelijkheden er zijn om opdrachten aan te nemen binnen de kaders van de Wet DBA.

Schijnzelfstandigheid

De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) heeft de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) afgeschaft waardoor je als ZP’er niet meer middels een VAR kan aantonen dat er geen sprake is van een dienstverband bij de opdrachtgever. Er is nog geen nieuwe wetgeving die duidelijkheid biedt over de vraag of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht. Inmiddels zijn er wel de zogenaamde Deliveroo criteria naar aanleiding van een uitspraak van de Hoge Raad. Op basis van deze criteria wordt beoordeeld of er mogelijk sprake is van schijnzelfstandigheid.

Kort door de bocht kun je in Nederland op twee manieren werken: of als werknemer of als (zelfstandig) ondernemer (ZP’er).

Een ZP’er kan de onderneming voeren in de vorm van een eenmanszaak, BV, maatschap, CV etc.

Voordat een opdrachtgever een professional inhuurt, moet worden vastgesteld of de opdracht geschikt is voor een ZP’er. De volgende factoren spelen daarbij een rol (gebaseerd op de Deliveroo criteria):

  • Inbedding in de organisatie: Zijn de werkzaamheden onderdeel van het reguliere werkproces? Worden dezelfde werkzaamheden ook door werknemers in loondienst uitgevoerd? Zijn de taken essentieel voor de organisatie en zou de continuïteit in gevaar komen zonder deze werkzaamheden? Wordt er gebruik gemaakt van materiaal van de opdrachtgever, of neemt de professional zijn eigen materiaal mee?
  • Leiding en toezicht: Bepaalt een manager wat, wanneer en hoe de werkzaamheden moeten worden uitgevoerd? Instructies over het te behalen resultaat mogen worden gegeven, maar directe aansturing op de uitvoering wijst op een dienstverband.
  • Persoonlijke verplichting: Moet het werk persoonlijk worden uitgevoerd en mag er geen vervanger worden ingezet?
  • Duur van de opdracht: Is de opdracht langdurig (bijvoorbeeld twee jaar of langer)? Langdurige inzet kan wijzen op structurele inbedding binnen de organisatie.
  • Beschikbaarheid van kennis binnen de organisatie: Hebben interne medewerkers de vaardigheden om de werkzaamheden uit te voeren, maar kiest de organisatie er toch voor om een ZP’er in te huren?
  • Werktijden en locatie: Worden de werktijden en werkplek bepaald door de organisatie?
  • Overwerkvergoeding: Wordt er een overwerkvergoeding betaald, wat normaal gesproken gebruikelijk is bij een werknemer in loondienst?

Als één of meerdere van deze vragen met ‘ja’ worden beantwoord, is de opdracht in principe niet geschikt voor een ZP’er. Wel moeten alle omstandigheden in samenhang worden gewogen en kan er in specifieke situaties ruimte zijn voor interpretatie. Bijvoorbeeld bij langdurige projecten, zoals grote infrastructuurprojecten.

Een opdracht als ZP’er uitvoeren

De mogelijkheden om een opdracht uit te voeren verschillen per opdracht en opdrachtgever. Hieronder staan de mogelijke werkvormen afhankelijk van de specifieke situatie en de eisen en het beleid van de opdrachtgever.

1.      ZP’er

De meest traditionele vorm van freelancen is werken als zelfstandig ondernemer vanuit een eigen onderneming, meestal een eenmanszaak of BV. Dit betekent dat je volledig zelfstandig opereert als een ondernemer

Hoe werkt het?

  • Je hebt een eigen onderneming (bijv. een eenmanszaak, VOF of BV).
  • Je bent een maat in een maatschap. Klik hier voor een artikel dat verduidelijking geeft waarom een maat in een maatschap doorgaans als zelfstandige wordt gezien en hoe dit juridisch en in de praktijk werkt.
  • Je zoekt zelf opdrachten en factureert rechtstreeks aan je opdrachtgevers. Soms loopt dit via een bemiddelaar, maar dat verandert niets aan je zelfstandigheid.
  • Je bent zelf verantwoordelijk voor acquisitie, administratie, belastingen en verzekeringen.
  • Vaak werk je op basis van een modelovereenkomst of overeenkomst van opdracht.

Voordelen

Volledige vrijheid – Je bepaalt zelf met wie je werkt, hoe je werkt en welk tarief je hanteert.
Maximaal financieel voordeel – Je behoudt 100% van je inkomsten en kunt gebruikmaken van fiscale voordelen (zoals de zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling).
Flexibiliteit – Je hebt volledige regie over je werk en planning.

Nadelen

Geen sociale zekerheden – Geen recht op WW, ziektewet of pensioen (tenzij je dit zelf regelt).
Ondernemersrisico – Als je geen opdrachten hebt, heb je geen inkomsten.
Administratieve lasten – Je moet zelf je boekhouding, belastingen en verzekeringen regelen.

Voor wie geschikt?

  • ZP’ers die volledige vrijheid willen in hun werk en tarief.
  • Mensen die bereid zijn ondernemersrisico te dragen en zelf verantwoordelijk willen zijn voor verzekeringen en pensioen.

2.      Midlance – detachering

Midlance is een vorm van detachering waarbij zoveel mogelijk vrijheid voor de werknemer wordt gecreëerd. De werknemer is in dienst bij een detacherings- of bemiddelingsbureau, maar behoudt een groot deel van zijn ondernemende vrijheid. Hoewel er verschillende namen voor deze constructie bestaan, blijft het in de kern altijd een vorm van detachering.

Hoe werkt het?

  • Je krijgt een vast dienstverband bij een detacheringsbureau of consultancyorganisatie.
  • Je werkt op opdrachten bij verschillende opdrachtgevers, vergelijkbaar met een ZP’er.
  • In plaats van een vast salaris krijg je een basissalaris met een variabel gedeelte dat gebaseerd is op een percentage van de omzet die jij genereert.

Voordelen

Vaste basis + flexibel inkomen – Je hebt een arbeidsovereenkomst en bouwt sociale zekerheden op (WW, pensioenopbouw, ziektewet), je verdiensten stijgen als je meer uren declarabel bent.
Geen administratieve rompslomp – Je werkgever regelt de facturatie en administratie.
Geen ondernemersrisico – Je loopt geen ondernemersrisico, want je hebt een arbeidsovereenkomst waardoor je ook bij tijdelijke werkloosheid een inkomen hebt.

Nadelen

Niet zelfstandig – Je werkt nog steeds voor een werkgever en moet je houden aan bepaalde regels.
Inkomensplafond – Een deel van je inkomsten naar je werkgever, wat je totale verdienpotentieel beperkt.
Afhankelijk van werkgever – Je hebt meestal minder vrijheid om zelf opdrachten te zoeken en te onderhandelen.

Kosten

In een detacherings-constructie gaat doorgaans tussen de 30% en 50% van je facturabele tarief naar je werkgever. Dit bedrag wordt gebruikt voor salariskosten, werkgeverslasten, administratie, verzekeringen en bemiddelingskosten. Je ontvangt een vast inkomen en bouwt pensioen en sociale zekerheid op.

3.      Declarabele Uren BV – Zelfstandigheid met sociale zekerheden

Er zijn aanbieders in de markt van een zogenaamde Declarabele Uren BV (DUBV). Dit model combineert de voordelen van zelfstandig werken met sociale zekerheden zoals WW en de ziektewet.

Hoe werkt het?

  • Je richt een eigen DUBV op via een aanbieder zoals Uniforce, ZelfPro.
  • Door deze constructie wordt je gezien als werknemer van je eigen DUBV.
  • Je factureert opdrachtgevers vanuit deze BV en ontvangt loon uit je eigen onderneming.
  • Hierdoor val je onder de werknemersverzekeringen (WW, Ziektewet, WIA).

Voordelen

Volledige zelfstandigheid – Je werkt zelfstandig en bepaalt je eigen tarieven en opdrachten.
Toegang tot sociale zekerheden – Omdat je een DUBV hebt, val je onder WW, ziektewet en pensioenopbouw.

Nadelen

Kosten voor DUBV – Je betaalt een maandelijkse bijdrage voor de DUBV-constructie.
Administratieve verplichtingen – Je moet een BV beheren, met bijbehorende boekhoudkundige verplichtingen.
Niet ideaal voor iedereen – Vooral interessant voor professionals die zelfstandigheid willen zonder risico’s en die een bepaalde minimum omzet genereren.

Kosten

Maandelijkse bijdrage aan aanbieder, gemiddeld €500 tot €700 per maand, loonadministratie en juridische ondersteuning, plus reguliere kosten voor het beheren van een BV.

4.      Payroll – Zelfstandig werken met een vast dienstverband

Payroll is een constructie waarbij je officieel in dienst bent bij een payrollbedrijf. Dit payrollbedrijf neemt de juridische en administratieve verplichtingen over, terwijl jij gewoon je opdrachten uitvoert voor je opdrachtgever.

Hoe werkt het?

  • Je zoekt zelf een opdracht en een opdrachtgever.
  • In plaats van zelf te factureren, verloopt je contract via een payrollbedrijf.
  • Het payrollbedrijf neemt jou formeel in dienst en betaalt je salaris.
  • Je werkt gewoon bij je opdrachtgever, maar het payrollbedrijf regelt je loonbetaling, belastingen, verzekeringen en sociale premies.

Voordelen

Sociale zekerheden – Je bent werknemer en hebt recht op WW, ziektewet, pensioenopbouw en arbeidsongeschiktheid.
Geen administratieve rompslomp – Het payrollbedrijf verzorgt je salarisadministratie, afdrachten en verzekeringen.
Minder risico – Je hoeft je geen zorgen te maken over niet-betalende opdrachtgevers, want het payrollbedrijf betaalt jou gewoon uit.
Niet altijd mogelijk - Niet alle opdrachtgevers accepteren een payroll constructie voor de uitvoer van de opdracht.

Nadelen

Kosten voor payrollbedrijf – Het payrollbedrijf brengt kosten in rekening.
Minder vrijheid in contractonderhandeling – Je hebt minder invloed op de contractvoorwaarden, omdat het payrollbedrijf de werkgever is.
Geen fiscaal voordeel – Je kunt geen gebruik maken van ondernemersvoordelen zoals zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling.

Kosten

Payrollbedrijven rekenen een opslag op je tarief, vaak tussen de 5% en 15%, waarmee loonadministratie, belastingafdrachten, verzekeringen en andere werkgeversverplichtingen worden geregeld, waardoor je nettosalaris lager uitvalt dan bij direct factureren.

 

Conclusie

Als zelfstandig professional kun je niet altijd vanuit je eigen onderneming voor een opdrachtgever werken vanwege de wet- en regelgeving en interne inhuurregels van opdrachtgevers. Gelukkig zijn er verschillende alternatieve constructies waarmee je toch de opdracht kunt uitvoeren. Door bewust te kiezen voor een passende constructie, kun je als zelfstandige toch aantrekkelijke opdrachten uitvoeren zonder juridische of fiscale risico’s.