Dit artikel verduidelijkt dat een maat in een maatschap doorgaans als zelfstandige wordt gezien en hoe dit juridisch en in de praktijk werkt.
Inleiding
In een maatschap is sprake van een samenwerkingsverband tussen twee of meerdere personen en/of rechtspersonen (maten), die arbeid, geld of goederen inbrengen. De hoeveelheid van de inbreng hoeft niet gelijk te zijn. De maten werken samen in een maatschap met als doel om samen voordeel te behalen.
Maatschapsovereenkomst
Voor het oprichten van een maatschap worden alle verplichtingen tussen de maten onderling in een maatschapsovereenkomst bepaald. In de maatschapsovereenkomst staan onder andere afspraken over beheersdaden, beschikkingshandelingen en winstverdeling.
Beheersdaden
Elke maat is bevoegd om zogenaamde beheersdaden te verrichten tenzij anders vermeld in de maatschapsovereenkomst. Beheersdaden zijn handelingen die tot de normale gang van zaken in een maatschap worden gerekend, zoals de uitvoering van het dagelijkse werk.
Beschikkingshandelingen
Daarnaast zijn er nog beschikkingshandelingen die buiten de normale activiteiten vallen. Deze beschikkingshandelingen kunnen alleen door de maten gezamenlijk worden verricht.
Winstverdeling
Als een van de maten, als bevoegd vertegenwoordiger van de maatschap, een overeenkomst sluit, dan zijn alle maten voor gelijke delen aansprakelijk. De winsten en verliezen van een maatschap worden verdeeld in verhouding tot ieders inbreng (tenzij anders afgesproken in de maatschapsovereenkomst). Een enkele maat mag niet alle winsten ontvangen, alle verliezen dragen is daarentegen wel mogelijk.
Een vorm van een maatschap die in de praktijk voorkomt is een maatschap waarbij één van de maten zich richt op ondersteunende activiteiten (sales, management, backoffice etc.) en de overige maten de opdrachten met opdrachtgevers uitvoeren. Voorbeelden hiervan zijn The Future Group en Veltion.
Beoordeling van de maten
De maten van een maatschap kunnen eenmanszaken zijn maar ook BV’s. In het laatste geval is de BV dus de maat. Vaak is bij een BV sprake van een DGA waarbij de DGA gezien wordt als een zelfstandige (en er dus een risico bestaat op schijnzelfstandigheid). Bij een eenmanszaak bestaat dit risico ook. Anders gezegd: de maten van een maatschap zijn meestal zelfstandigen. In uitzonderlijke gevallen wordt de DGA niet gezien als zelfstandige, maar als een werknemer van de BV. Dit komt echter niet heel vaak voor.
Maten en schijnzelfstandigheid
In een aantal gevallen is de maatschap op dusdanige wijze ingericht dat het risico op schijnzelfstandigheid (zeer) klein is. Dit komt echter niet door de juridische constructie als zodanig, maar door de focus op het ‘zich gedragen als een zelfstandig ondernemer’. Dit is onder andere te herkennen aan de volgende kenmerken:
- de maten zijn verantwoordelijk voor acquisitie en binnenhalen van opdrachten;
- iedere maat brengt zijn of haar eigen van kennis en kunde in;
- de maten maken actief gebruik van hun eigen netwerk, en
- de maten hebben meerdere opdrachtgevers per jaar.
Dit alles is ook vastgelegd in maatschapsovereenkomsten. Verder wordt de overeenkomst van opdracht aangegaan door de maatschap als zodanig en niet een individuele maat. Dit betekent dat HeadFirst Group een overeenkomst sluit met de maatschap en de maatschap vervolgens met de maten.
Indien de maten ook daadwerkelijk handelen conform de afspraken – en dus zich daadwerkelijk gedragen als ondernemer – dan is de kans op schijnzelfstandigheid in een dergelijke constructie klein. Uitgesloten is het echter niet.
Beleid HeadFirst Group
Het beleid van HeadFirst Group is om de overeenkomst van opdracht af te sluiten met de maatschap waarbij gebruik wordt gemaakt van de Algemene Voorwaarden Zelfstandigen. De Algemene Voorwaarden Leverancier kunnen niet worden gebruikt omdat geen sprake is van een leverancier – werknemer – detachering relatie.